28 Temmuz 2013 Pazar
65 il öncə İslam dünyasının ürəyinə sancılan bıçaq - İSRAİL!
İsrail rejiminin yaranmasının 65-ci ili
tamam olur. İsrail rejimi yarandığı gündən bu yana bölgədə qan və göz yaşı
durmayıb. May ayının 14-ü 1948-ci ildə BMT-nin qərarı ilə müsəlman Fələstin
torpaqlarında İsrail adında qondarma respublika qurulması ilə Avropa böyük bəladan
xilas oldu. Yaxın Şərqdə sionist İsrail işğalının xronologiyası 15-ci əsrdən
19-cu əsrədək - Fələstin Osmanlı hakimiyyəti altında olmuşdur.
1876 - İlk Osmanlı parlamentinə Qüdsdən seçilən fələstinli deputatlar da
girir.
1881 - Osmanlı imperiyası xarici dövlətlərdən yəhudilərin Fələstindən kənar
Osmanlı torpaqlarına yerləşməsinə icazə verir.
1882 - Fələstinə ilk sionist köçü dalğası; Osmanlının Həcc ziyarəti və
iş üçün məskunlaşmamaları şərtiylə yəhudilərə icazə verməsi.
1888 - Sionistlərin məskunlaşmaları üçün
Avropa dövlətlərinin Osmanlıya təzyiqlər etmələri.
1891 - Fələstində sionist qüvvələrin əməllərinə qarşı ilk etiraz.
1892 - Osmanlı imperiyasının Osmanlı vətəndaşı olmayan sionistlərə
torpaq satışını qadağan etməsi.
1896 - Avstriyalı sionizmin banisi Teodor Herzlin "Der
Judenstaat"ı ("Yəhudi Dövləti") nəşr etdirməsi; Osmanlı
imperatoru Sultan II Əbdulhəmidin Herzlin Fələstində bir sionist rejimi
qurulması fikrini rədd edir.
1897 - İsveçrənin Bazel şəhərində I sionist konqresinin keçirilməsi və
Dünya Sionist Təşkilatının yaradılması.
1900 - "Kerin Keyemes"in (Yəhudi Milli Fondu) Dünya Sionist Təşkilatının
Fələstində torpaq əldə etmə orqanı olaraq yaradılması.
1905 - 7-ci sionist konqresinin Şərqi Afrikadakı Uqandada bir sionist
dövləti qurulması fikrini rədd etməsi.
1908 - Osmanlıda Jön-Türk İnqilabı (II Hökumət)
1909 - Sultan II Əbdulhəmidin taxtdan uzaqlaşdırılması; İlk sionist şəhəri
Təl-Əvivin yaradılması.
1911 - Ərəblərin Osmanlıdan müstəqillik elan etməsi məqsədiylə Əl-Fatat
məxfi təşkilatının yaradılması.
1913 - Parisdə I Ərəb Milli Konqresinin toplanması.
1914 - I Dünya Müharibəsinin başlanması.
1916 - Məkkə əmiri Şərif Hüseynin Osmanlıya üsyana qalxması.
1917 - Fələstində İstrail rejiminin yaradılması üçün İngiltərənin dəstəyini
ifadə edən Balfor bəyannaməsinin imzalanması; Qüdsdəki Osmanlı ordusunun
İngilislərəyə təslim olması.
1918 - I Dünya Müharibəsinin sonu.
1919 - Versal sülh müzakirələri; I Fələstin Milli Konqresinin Balfor bəyannaməsini
rədd etməsi və müstəqillik istəyinin elanı.
1920 - Fələstində ingilis hakimiyyətinin yaradılması.
1922 - "Cəmiyyəti-Akvam"ın Fələstində ingilis mandatını təsdiqləməsi;
İlk siyahıya almaya görə yəhudi əhalisinin nisbəti 11%, ərəb əhalisi isə
89%-dir.
1922 - ABŞ Nümayəndələr Palatasının Balfor bəyannaməsini dəstəkləməsi.
1929 - Qüdslü fələstinlilərin sionistlərin təzyiqlərinə qarşı üsyanı.
1931 - Növbəti siyahıya almaya əsasən sionist əhalisi 16,9%-ə
çatdırılır.
1933 - Sionist köçü qarşısında ilk ümumi tətil.
1936 - Fələstinin şəhər və kəndlərində milli komitələrin yaradılması;
Böyük Üsyanın başlaması.
1937 - Fələstini ərəb hakimiyyəti və sionist rejimi arasında bölən Peel
Komissiyası Təklifi.
1938 - Peel Komissiyasının təklifini rədd edən və yeni bir təklif təqdim
edən Woodhead Komissiyası.
1939 - İngilis MacDonald hökumətinin sionistlərin Fələstində torpaq
satın almasına, sionist köçünə və Fələstində İsrail rejiminin yaradılmasına
qarşı qərarı; II Dünya Müharibəsinin
başlanması.
1942- Baltimor konfransında Fələstində bir Sionist Millətlər İttifaqının
və sionist ordu yaradılması qərarının verilməsi.
1945 - II Dünya Müharibəsinin sonu; BMT-nin yaradılması.
1946 - İrqun və Stern Ganq sionist təşkilatlarının Qüdsdəki Kral Davud
otelini bombalamaları.
1947- Fələstin mövzusunda BMT Xüsusi Komitəsinin yaradılması; 181 saylı
qətnaməyə əsasən Fələstin ərazisinin Fələstin və İsrail rejimi arasında iki yerə
bölünməsinin təklif
edilməsi.
1948 - İsrail rejiminin elan edilməsi; I ərəb-israil müharibəsi.
1949 - Rodos atəşkəs müqaviləsinin imzalanması.
1950 - Sionist İsrailin didərgin edilmiş fələstinlilərin torpaqlarına
sahib çıxması; Qərbi Şəriyənin İordaniyaya, Qəzzanın Misirə birləşdirlməsi.
1951 - Kral Abdullahın Məscidül-Əqsada öldürülməsi.
1955 - İsrail rejminin Qəzzaya hücum etməsi və soyqırım törətməsi.
1956 - Nasirin Süveyş kanalını milliləşdirməsindən sonra İsrail rejimi,
Fransa və İngiltərənin Misirə müharibə elan etməsi; Sina yarımadasının sionist
İsrail rejimi tərəfindən işğal edilməsi;
1956 - İsrail rejiminin Qalqiliya, Kafr Qasım və Xan Yunisə hücumları və
soyqırım törətməsi.
1957 - İsrail rejiminin Sina yarımadası və Qəzzanı Misirə geri
qaytarması.
1959 - Yasir Ərəfat və tərəfdarları tərəfindən FƏTHin yaradılması.
1964 - Fələstin Azadlıq Təşkilatının (FAT) yaradılması.
1965 - FƏTHin Qərbi Şəriyədə ilk hərbi əməliyyatı.
1967 - 6 Günlük müharibədə İsrail rejiminin Qəzza və Qərbi Şəriyəni
işğal etməsi.
1969 - Yəsir Ərafatın FAT liderliyinə gəlməsi.
1973 - Misir və Suriyanın 1967-ci ildə işğal edilən torpaqları geri
almaq məqsədiylə İsrail rejiminə müharibə elan etmələri, Yom Kippur Müharibəsi;
Yaxın Şərq üzrə Cenevrə Konfransının keçirilməsi.
1974 - BMT və Ərəb Liqasının FAT-ı fələstinlilərin yeganə qanuni nümayəndəsi
olaraq tanıması; Yəsir Ərafatın BMT-də çıxışı.
1975 - FAT-ın BMT Təhlükəsizlik Şurasına daxil olmasına icazə verilməsi;
Sionizmi irqçiliyin bir növü olaraq təyin edən 3379 saylı BMT qətnaməsi.
1978 - İsrail rejiminin cənubi Livanı işğal etməsi; Kemp-Devid müzakirələri.
1979 - İsrail rejimi ilə Misir arasında atəşkəsin imzalanması; BMT Təhlükəsizlik
Şurasının sionist məskunlaşmalarını qeyri-qanuni olaraq qiymətləndirməsi.
1980 - Avropa İqtisadi Birliyinin fələstinlilərin öz müqəddəratını təyin
etmə haqqını tanıması və İsrail rejiminin işğal etdiyi torpaqlardan çəkilməsi
çağırışını səsləndirməsi; İsrail rejiminin Qüds Təməl Qanunu ilə Şərqi Qüdsü rəsmi
olaraq işğal etməsi.
1981 - İsrail rejiminin İraqdakı nüvə obyektlərini və Beyrutu
bombalaması; Ənvər Sədatın öldürülməsi; Suriyanın Holan Təpələrinin sionist
rejimi tərəfindən işğal edilməsi.
1982 - Sionist rejiminin Səbrə və Şatilla qətliamları; Sionist İsrailin
Livanı işğal etməsi.
1986 - Yəhudi alimi Mordexay Vanunun İsrail rejiminin nüvə silahına
malik olmasına dair məşhur açıqlaması.
1987 - I İntifadanın başlaması.
1988 - HƏMAS-ın yaradılması; müstəqil Fələstin dövlətinin elan edilməsi.
1991 - I Körfəz müharibəsi; Madrid Sülh konfransının keçirilməsi.
1993 - I Oslo müqaviləsinin imzalanması.
1994 - Hebronda Xəlil İbrahim məscidi qətliamı; Fələstin
administrasiyasının qurulması;
1995- II Oslo müqaviləsinin imzalanması; İshaq Rabinin sui-qəsd nəticəsində
öldürülməsi.
1996 - Fələstində ilk dəfə seçkilərin keçirilməsi; Yasir Ərafatın dövlət
başçısı seçilməsi; İsrail rejimində Netanyahunun baş nazir olması.
1997 - Hebron razılaşması; Şeyx Əhməd Yasinin sərbəst buraxılması.
1998 - Wye River memorandumunun elan olunması.
2000 - Ariel Şaronun Məscidül-Əqsaya soxulmaqla bu müqəddəs məkanı təhqir
etməsi; II İntifadanın və ya Əl-Əqsa İntifadasının başlanması; II Kemp Devid
zirvəsi.
2001 - Ariel Şaronun İsrail rejiminin baş naziri olması və Fələstinlə
keçirilən sülh müzakirələrinin sona çatdırması; ABŞ-da 11 sentyabr hadisələri.
2002 - İsrail rejiminin Qərb Şəriyənin yenidən işğal etməsi; Səudiyyə Ərəbistanının
sülh cəhdi; ABŞ-ın sülh müzakirələri üçün "Yol Xəritəsi" mülahizəsi.
2003 - Yol Xəritəsininin hər iki tərəf tərəfindən qəbulu; Fələstin idarəetməsində
dəyişiklik edilərək Baş nazirlik mövqeyinin yaradılması; Mahmud Abbas və Əhməd
Kureyin baş nazirliyi.
2004 - Həmas lideri Şeyx Əhməd Yasin və Əbdüləziz Rantisinin İsrail
rejiminin mərmiləriylə qətlə yetirilməsi; Yasir Ərafatın şübhəli ölümü; Mahmud
Abbasın Fələstin muxtariyyatının prezidenti seçilməsi.
2005 - Fəthin seçkiləri qazanması.
2006 - HƏMAS-ın seçkilərdə qalib gəlməsi; Dünyanın HƏMAS-a qarşı
embarqosu; sionist İsrail - Livan müharibəsi, Hizbullahın 33 günlük müharibədə
sionist İsrail rejimi üzərində qələbəsi.
2007 - İsrailin rejiminin Qəzzanı mühasirəyə alması və embarqo tətbiqinə
başlaması; Fəth ilə HƏMAS arasında qarşıdurmaların başlanması və HƏMAS-ın Qəzzada
idarəetməni ələ alması.
2008 - İşğalçı İsrail rejimi ilə HƏMAS arasında 6 aylıq atəşkəsin elan
olunması; atəşkəsin sonunda işğalçı İsrailin rejiminin Qəzzaya hücumu.
2010 - İsrail rejimi humanitar yardım daşıyan Mavi Mərmərə gəmisinə
hücumu.
