Azərbaycan Dövlət Neft Şirkəti (ARDNŞ) bəzi müəssisələrinin bağlanılması nəticəsində işsiz qalan işçilərlə bağlı açıqlama yayıb.

ARDNŞ-dən «APA-Economics»ə verilən məlumata görə, şirkətin İnsan resursları Departamentinin struktur təkmilləşdirilməsi ilə əlaqədar yaydığı məlumatda bildirilir ki, ARDNŞ-də aparılan struktur təkmilləşdirilməsi tədbirləri çərçivəsində sərbəstləşən işçilərin şirkətin müəssisə və təşkilatlarında mövcud vakansiyalara müsabiqə yolu ilə yerləşdirilməsi prosesinə başlanılıb.

Bu gün Departamentdə «Energetik» və «Kadrların hazırlığı üzrə mühəndis» vakansiyaları üzrə ixtisas və iş təcrübəsi uyğun gələn sərbəstləşən işçilər üçün test imtahanı keçirilib.

Test imtahanı kompüter proqramları vasitəsilə elektron qaydada aparılır və sərbəstləşən işçilərə yalnız ixtisas üzrə vakansiyaya uyğun 40 sual təqdim olunur. Test tapşırıqlarını cavablandırmaq üçün iddiaçıya 60 dəqiqə vaxt verilir, hər bir test tapşırığı 1 balla qiymətləndirilir, səhv cavablar düzgün cavablara təsir etmir, ixtisas üzrə təqdim olunan test tapşırıqlarından minimum 50%-nə düzgün cavab verənlər keçid balını toplamış hesab olunur, onların arasından ən yüksək bal toplayan şəxs imtahan verdiyi ixtisas üzrə işlə təmin olunur.

Keçid balını toplayanların qalanları isə Kadr Ehtiyatı Bazasına (KEB) daxil edilir və imtahan verdiyi ixtisas üzrə növbəti vakansiya yarandıqda topladığı bal nəzərə alınaraq, həmin vakansiya üzrə imtahansız işlə təmin olunur. İxtisas üzrə keçid balını toplaya bilməyənlər isə ARDNŞ-də digər vakansiyalar elan edilərkən biliyi və ixtisası uyğun gələn vakansiyaya müraciət etmək hüququna malik olur.

Məlumatda deyilir ki, sərbəstləşmiş işçilər arasında xüsusi peşəkarlıq tələb olunmayan əməkdaşlar da var: «Onların işlə təmin olunması müsabiqə prosedurası tətbiq edilmədən aparılır. Belələri tələbata uyğun olaraq sərbəstləşənə qədər işləmiş olduqları sahələrə uyğun şəkildə yerləşdiriləcəklər. Bununla yanaşı sərbəstləşməsi gözlənilən fəhlələrdən uyğun peşələrdə işləmişləri peşə sınağından keçirməklə, digərlərini isə ikinci peşəyə yiyələnməklə ARDNŞ-in müvafiq strukturlarında mövcud vakansiyalara yerləşdirilməsi ilə bağlı siyahılar hazırlanır ki, bu kateqoriyadan olanlar da Təlim, tədris və sertifikatlaşdırma İdarəsinin kadr hazırlığı mərkəzlərində təhsillərini başa vurub müvafiq sertifikatlar aldıqdan sonra tələbata uyğun olaraq təyinatı üzrə işlə təmin ediləcəklər».

«Yuxarıda qeyd edilən işlər mərhələlərlə, vakansiyalar yarandıqca, kənardan işçi qəbuluna məhdudiyyətlər qoyulmaqla və şəffaflıq prinsipinə əməl edilməklə həyata keçiriləcək», - deyə məlumatda deyilir.

Self immolation - “etiraz forması kimi özünü yandırma” termininə ilk dəfə 1817-ci ildə Ledi Morqanın (Fransa, 1817-ci il) araşdırmalarında rast gəlinsə də, çinli rahiblərin özlərini yandırma ənənəsinin kökləri 1600 il əvvələ dayanır və bu ənənə əsasən dini ayin olaraq həyata keçirilirdi. Yaxın keçmişdən bu günə qədər isə bu intihar forması siyasi və iqtisadi böhran dövrünün etiraz forması kimi daha geniş yayılıb.

1963-cü il. Cənubi Vyetnam. Buddist rahib Thick Quang Duc tərpənmədən və heç bir səs çıxarmadan yüzlərlə insanın gözü önündə özünü yandırır. Rejimin din adamlarına göstərdiyi təzyiqə etiraz olaraq qeyri-adi təmkinlə, soyuqqanlılıqla özünü yandıran rahibdən sonra Vyetnam müharibəsinin ən qızğın dövründə Yaponiya, ABŞ, Cənubi Vyetnamda 6 nəfərin daha özünü yandırma dalğası rejimin geri addım atmasına, müəyyən güzəştlər etməsinə səbəb oldu. Yanan rahibin Pulitzer mükafatı alan fotoşəkli 1992-ci ildə “Rage against the Machine”-in uz qabığı olmuş, tarixə ən güclü dirəniş görüntülərindən biri kimi keçmişdir.

1968-ci ilin yanvarında Çexoslovakiya Kommunist Partiyasının (ÇKP) rəhbərliyinə keçən Aleksandr Dubçek həyata keçirdiyi liberal islahatlarla faktiki olaraq SSRİ-dən asılı olmadığını sərgiləyirdi. Varşava Müqaviləsi Təşkilatı (Polşa, Macarıstan, Rumıniya, Albaniya, ADR, Bolqarıstan, Çexoslovakiya) müdafiə xəttinin mərkəzində yer alan Çexoslovakiya SSRİ üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb etdiyindən, 1968-ci ilin avqustunda VMT qoşunları Çexoslovakiyaya yeridilir və bu 84 nəfərin ölümü, 700-dən çox insanın yaralanması ilə nəticələnir.

8 aprel 1968-ci il. Polşa. 59 yaşlı mühasib Ryszard Siwiec ənənəvi məhsul festivalı şənliyinə yığışmış minlərlə insanın gözləri önündə özünü yandırır. Daxili Qoşunların tərkibində Polşa Müqavimət Hərəkatında iştirak etmiş veteran, minlərlə insanın, jurnalistlərin və siyasi liderlərin toplandığı stadionda SSRİ-nin Çexoslovakiya qətliamına etiraz edərək, canına qəsd edir. Ondan geriyə qalan səs yazısında deyilir: “Varşava müqaviləsi ordularının Çexoslovakiyadakı qətliamının və bu qətliamda Polşa ordusunun da payının olması utancı ilə yaşaya bilmərəm”. 1991-ci ildə polyak rejissor Maciej Drygas Ryszard Siwiecin faciəsini “Faryadımı duyun” filmində ekranlaşdırır.

16 yanvar 1969-cu il. Praqa, Aziz Venceslas heykəlinin önü. 29 yaşlı Jan Palach üzərinə benzin tökərək özünü yandırır. Praqa Universiteti, fəlsəfə fakültəsi tələbəsi Jan Palach “Praqa baharı” liberallaşma hərəkatını dəstəkləyənlərdən idi. SSRİ-nin ölkəsini işğalına etiraz olaraq özünü yandırır. Ölümündən sonra keçirilən Jan Palach həftəsi ilə Çexoslovakiyada işğalçılara etiraz dalğası daha da güclənir, tətillər geniş vüsət alır.

1 ay sonra eyni yer - Aziz Venceslas heykəlinin önü, Jan Palachın anım mərasimi. Bu dəfə bir başqa gənc Jan Zajic qələbəlik arasından önə çıxaraq özünü yandırır. Texniki universitetin tələbəsi olan Jan Zajic Palach tətillərinin aktiv iştirakçılarından idi. Kommunist rejimi gəncin Praqada dəfn edilməsinə və anım mərasiminə icazə vermir. Jan doğulduğu Viktov şəhərində dəfn edilir. Rejimin süqutundan sonra Aziz Venceslas heykəlinin önündə hər iki gəncin anım mərasimi təşkil edilir.

14 may 1972-ci il. Litva. 19 yaşlı Romas Kalanta özünü yandırır. Qızıl Ordunun vətənini işğalından sonra dil və mədəniyyətini məhdudlaşırmasına etiraz edərək, Romas Kalanta Kaunas əyalətində bələdiyyə sarayının qarşısında özünə od vurur.

1978-ci il. Krım. 47 yaşlı Musa Mahmud evindəcə özünü yandırır. 1944-cü ildə Krım tatarları almanlarla əməkdaşlıq ittihamı ilə Orta Asiyaya kütləvi deportasiya edilərkən 13 yaşında olan Musa Mahmud bu dövrdə 2 bacı və 2 qardaşını aclıq üzündən itirir. Deportasiya prosesində 46%-nin məhv olduğu deyilən tatarların sağ qalanlarına 1975-ci ildə Krıma dönməyə icazə verirlir. Ailəsi ilə birlikdə vətəninə dönən Musa bu dəfə də 3 aprel 1975-ci ildə pasport qanununu pozduğu və yaşadığı evdə məskunlaşma icazəsinin olmaması səbəbi ilə həyat yoldaşı ilə birlikdə 2 il həbsə məhkum edilir. 3 övladı olduğundan həyat yoldaşı sərbəst buraxılır. Azadlığa çıxıb ailəsinin yanına qayıtdıqda Musa 16 yaşlı qızının pasport qanunu səbəbindən təqib edilərək ölkədən sürgün edildiyini, oğlunun maddi sıxıntilar üzündən Daşkənddəki qohumlarının yanına göndərildiyini görür. Daha sonra məskunlaşma icazəsi üçün müraciətinə “Krımı tərk etməsəniz, həbsdə çürüməniz üçün hər şeyi edəcəyik” cavabını aldıqda “Krım - mənim vətənimdir. Mən Krımda yaşamaq və burada ölmək üçün geri gəldim” deyərək bu dəfə onu həbs etməyə gələnlərə canlı təslim olmayacağını bildirir. 3 gün sonra evinə həbs etmək üçün gələn milisin üstünə yeriyərək, oğlunun fəryadlarına məhəl qoymadan özünə od vurur. 5 gün sonra vəfat edərkən son sözləri bu olur: “Mən Vətəni Krıma dönməsinə icazə verilməyən hər bir tatarın ağrısını hiss edirəm”. 1986-cı ildə “Canlı məşəl - Musa Mahmudun özünü yandırması” adlı kitab yayımlandı və bu günə qədər də Musa Mahmud tatarların canlı məşəli kimi anılır.

10 avqust 1982-ci il. Türkiyə, Taksim meydanı. Erməni əsilli Artin Penik üzərinə benzin tökərək özünü yandırır. Avqustun 8-də ASALA növbəti terror aktı təşkil edir. Bu hadisə nəticəsində Əsənboğa hava limanında 8 nəfər ölür, 72 nəfər yaralanır. Ayın 10-da erməni əsilli türk vətəndaşı ArtinPenik, ASALA terrorlarına etiraz olaraq özünü yandırır.

2006-cı il. Çikaqo. Malakay Riçer özünü yandırır. Amerikalı hüquq müdafiəçisi və eyni zamanda musiqiçi olan Malakay Riçer Çikaqonun mərkəzində ABŞ-ın İraqa müdaxilasinə etiraz olaraq özünü yandırır.

13 yanvar 2009-cu il. Türkiyə, Taksim meydanı. İbrahim Ulusal adlı bir türk vətəndaşı özünə od vurur. Qəzza qətliamına təsadüf edəb bu dövrdə Türkiyədə insanların İsrail rejiminə olan qəzəb sərgilərinə tez-tez rast gəlinirdi. Sionist rejimin Qəzzada vəhşiliklərinə səssiz qala bilməyən İbrahim Ulusal da “Fələstin yandı, mən də yanım” deyərək özünə özünü yandırır.

17 dekabr 2010-cu il.Tunis, şəhər meriyasının qarşısındakı meydan. Tərəvəz satıcısı Məhəmməd Buazizi özünü yandırır. Meriya işçisinin təhqirinə dözməyən universitet tələbəsi Buazizi meriyaya müraciət edir. Onu dinləmədiklərini gördükdə meriya qarşısındakı meydanda özünü yandırır və 18 gün sonra dünyasını dəyişir. Bununla da ölkəni inqilabla nəticələnən etirazlar bürüyür.

2011-ci il. Misir etirazları dövrü. 25 yaşlı Əhməd Haşim Əl Səid özünü yandıraraq ölkəni bürümüş işsizliyə etiraz edir. Həmin dövrdə daha 2 nəfər etirazçı özünü yandırır.

Daha sonra ixtisasca vəkil olan 40 yaşlı Məhəmməd Faruq Həsən özünü yandırmağa cəhd etmiş, amma polisin dərhal müdaxilasi ilə xilas edilə bilmişdi.
12 dekabr 2011. Türkiyə, Mardin. 15 yaşlı Fırat İzgin özünü yandırır. Bu azyaşlı son 1 ildə PKK lideri Öcalan üçün özünü yandıran 8 nəfərdən biridir. Yeniyetmənin ölümündən sonra PKK özünüyandırmanı dəstəkləmədiyini açıqlayaraq “özünüzü yandırmayın, professional mübarizə aparın” dedi.
2012-ci ilin yanvarı. Fasda 5 işsiz gənc özünü yandırır. “İşsiz Unuversitet məzunları” hərəkatının 160-a yaxın üzvü 2 həftə boyunca Təhsil Nazirliyinə bağlı bir binanı ələ keçirirlər. Hərəkat dəstəkçiləririn içəriyə ərzaq və su ötürməyinə mane olamağa çalışan təhlükasizlik qüvvələrinə etiraz olaraq, 5 hərəkat üzvü gənc özünü yandırır.

2009-cu ildən bu günə qədər 200-ə yaxın tibetli Çin zülmünə etiraz olaraq özünü yandırmışdır.

2012-ci il. Hindistan. Jamya Yeşi adlı tibetli 600-ə yaxın insanın gözü önündə özünü yandırır. Həftə ərzində Çin dövlət başçısının Hindistana səfəri gözlənilirdi. 600-ə yaxın tibetli Yeni Dehlidə bu səfərə qarşı etiraz aksiyası üçün yığışmışdı. Aralarında bir gənc - Jamya Yeşi irəli çıxaraq özünü yandırır.
20 iyul 2012-ci il. İsrail erjimi hərbçisi 57 yaşlı Moşe Silman maddi sıxıntılar üzündən bir etiraz aksiyasında özünü yandırır.

2 gün sonra daha bir nəfər - 45 yaşlı əlil hərbçi - borcları üzündən evini itirmiş Akiva Mefii hökuməti “yoxsuldan alıb zənginə vermək”lə ittiham edən bir məktub yazaraq maddi sıxıntlar üzündən özünü yandırır.

6 oktyabr 2013-cü il. Vaşinqton, National Mall parkı. Qaradərili bir amerikalı özünü alova verir. Bir gün öncə çevik polisin Miriam Carey adlı qadın sürücünün Ağ Evə daxil olmaq istəməsindən şübhələnərək 1 yaşlı körpəsinin də olduğu avtomabilini təqib edərək öldürməsi cəmiyyətin ölkədəki “təhlükəsizlik paraniyası”na qəzəbini artırmışdı. Bununla da, qaradərili bu ABŞ vətəndaşı ABŞ Konqresinin yaxınlığındakı parkda özünü yandırır.

Avropa Birliyində ən aşağı əmək haqqı alan bolqarlar ölkədə qiymətlərin qalxması, işsizliyin artması səbəbilə küçələrə axışır və 2013-cü ilin 22 fevralında hökumət istefaya getməli olur. 2013-ci ildə 6 Bolqarıstan vətəndaşı iqtisadi böhran üzündən özünü yandırır.

Onlardan biri olan Vechislav Arsenov işsiz qalınca kömək üçün bələdiyyəyə müraciət etmək qərarına gəlir. Ölmədən öncə 5 övladına zəng edərək, bələdiyyə başçısı onunla görüşməyəcəyi təqdirdə özünü yandıracağını bildirmiş və bu hərəkətinə görə onlardan üzr istəmişdi. Daha sonra bələdiyyə qarşısında özünə od vuraraq yandırmışdı.

25 dekabr 2013-cü il. Azərbaycan, Bakı. Respublika Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının binasının önü. 2-ci qrup Qarabağ əlili Zaur Həsənov məmur harınlığına qarşı etiraz olaraq övladlarının gözü qarşısında özünü yandırır.

Göründüyü kimi özünü yandıran Qarabağ qazimiz zülmdən çıxış yolu kimi özünü yandıran ilk insan deyil. Amma bu faktların heç biri zülmü aradan qaldırmamış, problemi həll etməmişdir. Əgər zülmə qarşı canına qəsd edərək etiraz edənləri qəhrəman elan edib fenomenə çevirmək cəmiyyəti xilasa aparsaydı, qeydə alınan və alınmayan bu qədər aktlarla dünya cənnətə dönməli idi. Sağlam cəmiyyət sağlam insanlardan ibarət olur. Hələ körpə yaşında atasının gözləri önündə külə dönməsinin travmasını yaşamış insanlardan ibarət cəmiyyət isə ən ideal sosial, iqtisadi və siyasi şəraitdə belə, islah ola bilməz.