27 Ağustos 2013 Salı
Pirallahı susuzluq və işsizlik probleminin ağuşunda
Yeni icra başçısı sökür, kompensasiya isə verilmir; buranın mağazalarında “nisyə dəftər”ləri çoxdan dolub...
Xəzər
dənizində yerləşən sahilə ən yaxın adaya - Pirallahıya üz tutmağımız
səbəbsiz deyil. Bakı buxtasının gözü hesab edilən Pirallahı 21 dekabr
2012-ci ildə Bakının 12-ci rayonuna çevrildi. Pirallahı, Çilov və Neft
Daşları qəsəbələrinin əsasında Pirallahı rayonu təşkil olundu. Bu gün 2
təbii, 1 süni adada 18 min nəfər yaşayır. Pirralahıya rayon statusu
veriləndən sonra Qala qəsəbəsindən başlayaraq adaya yeni çoxzolaqlı
yolun çəkilişinə başlanıb. Pirallahıya metronun “Koroğlu” stansiyasından
marşrut avtobusu ilə getmək olar. “Koroğlu”-Pirallahı arasında 52
kilometrlik yolu “Transgeyt” avtobusları 1 saata qət edir. Gediş haqqı
80 qəpikdir. Sakinlər yarızarafat, yarıciddi deyirlər ki, verdikləri 80
qəpikdən 50 qəpik gediş haqqı üçün, 30 qəpik isə avtobusda yatmaq üçün
alınır. 30 dəqiqədən bir yola çıxan avtobuslarda zatən yatmamaq da
mümkün deyil.
Pirallahı sakinlərinin köhnə
problemlərindən biri də içməli su ilə bağlıdır. Ada sakinləri sovet
dövründən bu problemin həll olunacağı günü gözləyirlər. Hüseyn
Məmmədqulu oğlu deyir ki, Pirallahıya suyun veriləcəyi haqda sovet
dövründən çoxlu vədlər eşidib. Amma suyu bu gün də pulla alırlar: “Bura
50-ci ildə gəlmişəm. O vaxtdan su problemimizin həll olunacağını
deyirlər. Suyun vedrəsini 70-80 qəpiyə alırıq. ”Texniçeskiy" suyla
qab-qaşıq, paltar yuyuruq, çimirik. İçmək üçün də alırıq. Başqa çarəmiz
yoxdur. Burada yaşayanların çoxu neft sənayesində işləyən adamlardır.
Kişilər 15 gün dənizdə, 15 gün evdə olur. Qadınlar əllərində vedrə su
almaqdan, su daşımaqdan əldən düşürlər".
Sakinlər deyir ki, rayona “Azərsu” ASC-nin 2 su maşını alaraq
bağışlaması haqda eşidiblər. Amma həmin su maşınlarını kimsə görməyib:
“Kimsə qəzetdə oxumuşdu ki, ”Azərsu" Pirallahıya 2 su maşını bağışlayıb.
Bu maşınlar haradadır, kimin ixtiyarındadır, bilmirik. Təzə icra
başçısı camaat üçün işləyir, gecə gündüz küçələrdədir. Yollarımız bərbad
gündədir. “Abşeronneft”in ağır tonnajlı maşınlarının təkərləri altında
yol dözər? Buradan asfaltlayırlar, oradan dağılıb sökülür. Zirədə 3
böyük su anbarı tikiblər. İcra başçısı camaatın yanında deyib ki, su
məsələsini həll edəcək. Görək də..."
Qəsəbədə hər addımda qapısında “nisyə mal verilmir” sözləri yazılan
kiçik mağazalar diqqətimizi çəkir. Onlardan birinin satıcısı deyir ki,
adada yaşayanların əksəriyyəti sovet dövründə təyinatla ora
göndərilənlər olub: “48-49-cu illərdən başlayaraq adada neft çıxarılması
sürətlənib. Həmin vaxtdan da institut bitirən neftçiləri bura
göndəriblər. İndi həmin adamların yaşı 70-i haqlayıb. Nəvə-nəticələri
var. Neftçiləri təqaüdə göndərirlər, əvəzlərinə onların uşaqlarını işə
götürmürlər. Təsəvvür elə ki, həmin neftçilər 200-300 manat pensiya
alır, ondan qaz, işıq, su pulu verir. Su da bilirsən də burada qəhətə
çıxıb, neftdən alınan benzindən də bahadır. Təqaüddə olan neftçilərin
çoxunun uşaqları səhərdən-axşamacan işsiz-gücsüz gəzirlər. Bu adamların
bütün ümidi təqaüdçü ata-analarının aldığı pensiyayadır. Şəhərə işə
gedib-gələ bilmirlər. Yol uzaqdır, gedişhaqqı da ki baha. Bu səbəbdən də
balaca mağazalarda ”nisyə dəftər"ləri çoxdan dolub. Nisyə verirsən özün
ac qalırsan, vermirsən camaat narazı qalır. Yazın ki, Rövnəq
Abdullayev, niyə görə ömürlərini dənizdə çürüdən neftçilərin uşaqlarını
işə götürmürsən? Məgər onların yerinə gəlib işləyənlər bu yerli
camaatdan daha səriştəlidir?"
Pirallahı 12 kilometr uzunluğu, ən enli hissəsi 4 kilometr olan
adadır. Burada neft sənayesinin inkişafına qədər
əkinçilik və balıqçılıq
əsas məşğuliyyət növü olub. Hazırda isə çox az sayda ada sakini
balıqçılıq və əkinçiliklə məşğuldur. Adada kiçik mağazalarla yanaşı
diqqəti cəlb edən iaşə obyektləri sırasında lombardlar da az deyil. Hər
yerdən əli üzülən Pirallahı sakinlərinin üz tutduğu məkanlar da məhz
lombardlardır. Camaat danışır ki, işsiz-gücsüz Pirallahı sakinlərinin
qiymətli əşyaları bu məkanlarda talan olunur. Varlılar daha da varlanır,
kasıblar son qiymətli əşyalarından da olurlar.
Həmsöhbətlərimdən biri Nizami Qədimov Pirallahıya 47-ci ildə köçüb.
Deyir ki, o dövrdə təyinatla bura göndərilib: “Biz institutda oxuyanda
belə qayda vardı ki, yaxşı oxuyanlara diplomu 3-cü kursda verirdilər.
Mən diplomu 3-cü kursda alıb bura gəldim. O vaxt bura Artyom adası idi.
Neft Daşlarında işlədim, günlərimi, illərimi burada qoydum. İndi də
pensiyadayam. Məni yaşıma görə işdən çıxaranda dedim ki, heç olmasa 2
oğlumdan birini işə götürün, işləsin, məni də dolandırsın. Dedilər ki,
olmaz, işçiyə ehtiyac yoxdur. Necə yoxdur ki, işçilərin 90 faizi yeni
işə götürülənlərdir? 3 övladım var. Qızımı köçürmüşəm, oğlanlarım isə
işsiz-gücsüzdür. Kimə gedim deyim ki, mənə kömək elə? 247 manat pensiya
ilə birtəhər dolanıram. Qaz, işıq, su pulu da ceyran belində”.
Hazırda Pirallahıda böyük tikinti işləri gedir. Adanı ən yaxın kənd
olan Dübəndi ilə birləşdirən yol yenidən qurulur. Hər iki kənarında
sahil-bərkitmə işləri aparılır. Yolun üzərindən uzunluğu yarım kilometr
olan körpü salınması üçün əsas işlər demək olar ki, yekunlaşdırılıb.
Pirallahı rayona çevriləndən sonra burada söküntü işləri başlayıb.
“Bu ilin martında Vasif İmanov adaya icra başçısı təyin olundu.
Bundan sonra bir çox yerləri qanunsuz tikinti elan edib sökməyə
başladılar. Görürsən də Polis İdarəsinin qabağından başlayıb köhnə
qəbiristanlığa kimi evləri, qarajları söküb yerlə-yeksan edir. Qaraj
sahiblərinə kompensasiya vermir. Deyir ki, həmin qarajların sənədləri
vaxtilə burada yaşayan ermənilərin adınadır. Axı erməni buradan gedəndə
həmin qarajı camaata satıb gedib. Qarajları, evləri sökülənlər
qorxularından səslərini çıxara bilmirlər. Hərə bir yerdə iş tapıb
işləyir, işini itirməkdən qorxub danışmırlar”.
Bakının 12-ci rayonunda gördüklərimizi bu yazıda cəm etdik.
Allahdan ümidlərini üzməyən sakinlərin iş və su problemlərinin də
tezliklə həll olunacağı ümidi ilə yarıuçuq yollarla adanı tərk edirik.
23 aprel logosı
23 aprel
